PIJLER 1
Natuurverbinding kan je trainen
Natuur is de kern van al het leven en wij als mensen maken daar onderdeel van uit. De mens is losgeraakt van de natuur. Deze ontkoppeling is kritisch; als we ons niet verbonden voelen, dragen we minder zorg voor de natuur in en om onszelf. Onderwijs is een middel om zoveel mogelijk mensen mee te nemen in het wereldbeeld van (natuur-) verbondenheid.
NatuurCollege zet natuurinclusieve onderwijsprogramma’s en methoden op die mens-natuur relaties onderzoekt en bevraagt. Dit omvat belichaamd leren, buitenonderwijs, en ook reflectie en deelrondes. Het doel is om relationele en emotionele, innerlijke aspecten van natuur te leren kennen. Bij deze natuurinclusieve vormen van onderwijs zijn zowel hoofd, hart en handen belangrijk. Naast het logisch-objectiverende denken staan intuïtie en gevoel en praktische natuurervaring. Hiervoor werken we samen met docenten, onderzoekers, kunstenaars en landgebruikers.

De grafiek laat zien dat er – in alle culturen – een zogenaamde ‘dip in de natuurverbondenheid’ bestaat die afhankelijk is van leeftijd. Na een bepaalde leeftijd verliezen we geleidelijk en vaak onopgemerkt betekenisvol contact met de natuur. Deze dip is ongeveer van basisschoolleeftijd tot aan het 45e levensjaar; de periode dat je leert, werkt en bijdraagt aan de maatschappij. Gedurende deze jaren leidt dit tot gedrag dat deze onthechting weerspiegelt. Op oudere leeftijden vinden we vaak weer ‘van nature’ onze verbinding terug. De pijler onderwijs van NatuurCollege organiseert specifieke onderwijsvormen voor de verschillende leeftijdsfasen (jeugd, puber en volwassen) en leefstijlen (leerling, student, onderzoeker en levenslang lerend) met als doel om natuurverbonden zijn te trainen.
WAT WIJ BIEDEN
Docententraining natuurinclusief lesgeven
Een driedelige cursus aan Wageningen Universiteit die deelnemers in staat stelt om hun begrip van natuurinclusieve onderwijsmethoden te verdiepen en deze toe te passen. Voor docenten, studieadviseurs, onderwijsassistenten en opleidingscommissie-leden.
Meer informatie Docententraining natuurinclusief lesgeven
Startnotitie ‘Natuurinclusief onderwijs’
Geschreven in samenwerking met de Agenda Natuurinclusief, biedt deze startnotitie een verkenning van natuurinclusief onderwijs. Hierin wordt gekeken naar de vijf dimensies van natuur-intelligentie: cognitief, fysiek, emotioneel, spiritueel/zingeving en actiegericht. In het Nederlandse onderwijs wordt er voornamelijk nog geleerd over de natuur, maar wat als we ook leren in, van, als en voor de natuur?
Meer informatie Startnotitie Natuurinclusief Onderwijs
Lees hier de volledige Startnotitie Natuurinclusief Onderwijs
More Nature Deeper Education conferentie
Sinds 2023 brengen wij wetenschap, kunst, (alle typen) onderwijs en studenten bijeen in een jaarlijkse conferentie in Wageningen.
2025 / It takes a whole school
Het doel van deze conferentie is om kleine initiatieven te verbinden aan langlopend onderzoek en nieuwe inzichten, ervaringen, inspiratie en netwerken op te doen. Alleen als we meer samenwerken, kunnen we met de idealen van Natuurinclusief Onderwijs (NiO) een schoolsysteem veranderen. Natuurinclusief Onderwijs is geen extra vak om te verzorgen door leerkrachten en leerplanontwikkelaars, het is een grondhouding vanuit een nieuw wereldbeeld. Net als de bekende vergelijking dat er een dorp nodig is om een kind op te voeden; is er een hele school nodig om kinderen, tieners en jongvolwassenen Natuurinclusief Onderwijs te bieden. Een hele school maak je niet vanuit vak inhoud en leerdoelen maar met de hele leergemeenschap als ecosysteem van aandacht en zorg.
Verslag More Nature Deeper Education / It takes a whole school
2024 / How to bridge the gap?
Het thema: van de conferentie 2024 is Hoe overbruggen we de kloof? Er zijn veel min of meer radicale onderwijsinnovaties, hoe kunnen deze praktijken worden geïntegreerd in het formele onderwijs? We gaan in op het onderwerp natuurgericht onderwijs, met in deze editie de nadruk op het ‘hoe’: concrete methoden en hoe deze toe te passen. We delen inspiratie uit een jaar vol nieuwe ontwikkelingen op dit gebied, delen en ervaren spannende natuurgerichte methoden en werken samen aan manieren om natuurgericht leren verder te integreren in bestaande leerplannen. In groepen gaan we ook aan de slag om meer te leren over natuur-inclusieve methoden en om concrete initiatieven en acties te ontwikkelen.
Verslag More Nature Deeper Education / How to bridge the gap?
2023 / More Nature Deeper Education
Een belangrijke sleutel tot wereldwijde duurzaamheid is de integratie van de natuur in het dagelijks leven. Dit geldt ook voor alle onderwijsactiviteiten en daarmee samenhangende paradigma’s. Toch geven studenten over het algemeen aan dat ze zich niet verbonden voelen met de groene buitenwereld. Als ze zich niet verbonden voelen, hoe kan hun werk of aanwezigheid dan enige impact hebben? Aan de Wageningen University zijn de afgelopen jaren verschillende keuzevakken zijn ontwikkeld die belichaamd buitenonderwijs bieden, waardoor studenten hun wereldbeeld en waarden met betrekking tot duurzaamheid in vraag kunnen stellen. De vraag naar deze vakken is groot en studenten beschrijven een transformatief effect van deze leerervaringen. Wat betekent dit voor de toekomst van het onderwijs, bij WUR en daarbuiten?
Verslag More Nature Deeper Education
Tussenjaar – Het jaar dat weer verbindt
Een jaarprogramma voor jongeren (16-30 jr) om te leren luisteren naar de natuur – ook die in jezelf – en te ontdekken hoe je op een betrokken en betekenisvolle manier kunt bijdragen aan een regeneratieve toekomst. Een programma dat je precies genoeg uitdaagt en aan het denken zet; waar je nieuwe en oude ambachten kunt leren en je kunt oriënteren op een toekomstig beroep. Een programma waar je kunt leren van elkaar en van de natuur. Een aanvullende vorm van onderwijs die aansluit bij de specifieke wensen van een nieuwe generatie en tegelijkertijd ook voorziet in een verdiepende verbinding met de natuur.
Meer informatie Tussenjaar Overijssel
Ondersteuning natuur inclusieve vakken aan de Wageningen Universiteit
Een aantal vakken aan de Universiteit van Wageningen zijn verbonden aan NatuurCollege.
– Exploring regenerative cultures for sustainability
– Anthropology of Outdoor Skills

Parlement der aardbewoners
Een project voor middelbare scholieren en docenten om zich enkele uren tot een schoolweek onder te dompelen in de natuur rond hun school. Zo ontwikkelen ze kennis en vaardigheden om een positieve relatie met de natuur en onze leefomgeving te ontwikkelen.
Meer informatie Parlement der aardbewoners
Spirit of the Wild
“De natuur is de plek waar we in contact komen met onze ware aard en beseffen dat het oplossen van de milieucrisis begint met een toewijding aan diepe verzoening vanuit het hart .”
– Prinses Irene.
Het programma nodigt mensen van alle achtergronden en levenslopen uit tot verstilling, reflectie en verbinding met de natuur en met onszelf. Waar je in samenwerking met de natuur, een hernieuwd gevoel van richting, helderheid en balans kan vinden. En jouw rol in de grotere context van het leven kan ontdekken.
Meer informatie Spirit of the Wild
Natuurwijs
“Hoeveel poten heeft een spin? En wat eten kikkervisjes? Het antwoord ligt niet in het klaslokaal, maar buiten. In de bossen, de duinen of op de hei. Samen met een NatuurWijzer kunnen kinderen zélf de natuur ontdekken en ervaren.” Aan basisschool leerlingen biedt onze zusterorganisatie NatuurWijs buitenonderwijs.
Meer informatie Natuurwijs
Natuurverbinding kan je trainen.
_ Lian Kasper, programmamaker onderwijs NatuurCollege
Samen zijn wij co-creatoren voor de toekomst van de Aarde, dit is onze fantastische opdracht.
_ Irene van Lippe-Biesterfeld