Laten we het leven vieren, er is zoveel moois !
Irene van Lippe-Biesterfeld
Op uitnodiging van de organisatie Green Cross International bezocht ons bestuurslid Tom van de Beek met een delegatie wetenschappers, politici, journalisten en opiniemakers het door een zware aardbeving en de daaropvolgende kernramp getroffen gebied in Fukushima. Lees meer
In 2015 bestaat het Food Filmfestival vijf jaar. Het is een initiatief dat samen met de Youth Food Movement is ontwikkeld en dat in voorgaande jaren bestond uit een driedaags festijn in Amsterdam waarin Food, Film en Festival samenkomen. Lees meer
Vrijdag 5 juni streden 21 teams om de winst in de Trainee Battle 2015. Nadat Wiebe Draijer vorig jaar een opdracht namens de SER uitsprak, gaf Sylvo Thijsen (directeur Staatsbosbeheer) de teams dit jaar de uitdaging om op zoek te gaan naar goede initiatieven voor een structureel verdienmodel voor Staatsbosbeheer. Lees meer
Milieukunde is wel een interessant, maar geen leuk vak. En wanneer in de zoektocht naar een ‘duurzame ontwikkeling’ verder wordt uitgezoomd en ook economische en sociale vraagstukken worden meegenomen, dan wordt de vraag naar wat inspireert als gauw verdrongen door een beeld dat deprimeert. Lees meer
Onlangs kwam ik een mooi stuk tegen op de Huffington Post met bovenstaande titel. Een erg inspirerend artikel, geschreven door journalist, dichter en surfer Daniel Crockett. En ik was niet de enige die dat vond, gezien de inmiddels bijna zesduizend shares op Facebook.
Een teken dat dingen echt aan het veranderen zijn. Het duurzaamheidsdenken – in gang gezet door Al Gore’s An Inconvenient Truth – heeft vaste grond onder de voeten gekregen. Biologisch voedsel is definitief niet meer weg te slaan uit de schappen. Groene energie, eerlijke kleding, elektrische auto’s, LED-verlichting, Maatschappelijk Verantwoord Ondernemen: je moet wel echt onder een steen hebben gelegen wil je daar niets van mee hebben gekregen. Kortom, de samenleving verandert.
En daarmee verandert langzaam maar zeker ook de mindset. Duurzaam consumeren is één ding, maar er is meer dan dat. Het besef dat we onderdeel zijn van de natuur en er niet los van staan begint steeds meer door te dringen. Dat heeft consequenties voor hoe we naar de wereld kijken. We hebben als mensen vele millennia lang ‘in het wild’ geleefd. Nooit eerder in de geschiedenis zijn we zo disconnected geweest van waar we al die tijd zo dichtbij hebben gestaan. Het voedsel wat we verbouwden, de energie die we opwekten, kennis van planten, kruiden, dieren en de werking van ecosystemen: langzaam maar zeker is de directe lijn die we daarmee hadden verbroken, of op z’n minst zwaar in een knoop geraakt.
Maar juist omdat we als mensheid zo lang deze connectie hebben gehad zit ergens in ons nog steeds de drang naar puurheid, een verlangen om onderdeel uit te maken van het grotere, wat uitstijgt boven de door onze psyche gecreëerde wereld. Deze drang wordt nog versterkt door het toenemende aantal uren die we tegenwoordig dagelijks achter onze schermpjes doorbrengen. Als ik naar mezelf kijk ben voor m’n gevoel via wireless verbinding zeker zo’n 16 uur per dag in direct contact met de buitenwereld. Hoe vermoeiend ! De verwachting is dat dit een nog grotere vlucht gaat nemen. Sterker nog: ook het onderwijssysteem ontwikkelt zich steeds meer rondom de inzet van technologie, zie bijvoorbeeld de Ipad-scholen die aan terrein winnen. Logisch dus eigenlijk dat er langzaam maar zeker een luidere roep om natuur ontstaat.
Dan Crockett schrijft erover. Mensen als Thomas Berry, Llewellyn Vaughan-Lee, Richard Louv en Paul Kingsnorth deden dat al eerder. Ook George Monbiot benadrukt in zijn boek Feral het belang van verbinding met de natuur en vooral om daar al heel jong mee te beginnen. En Zach Klein, mede-oprichter van het Youtube alternatief Vimeo, is onlangs een nieuwe organisatie gestart, DIY, waarin hij via do-it-yourself vakmanschap kinderen de connectie met natuur weer bijbrengt.
Zelf vind ik het een mooi streven als er op basisscholen meer structurele aandacht komt voor deze thematiek. Dit gebeurt al via organisaties als NatuurWijs en IVN, maar wat dacht je van het invoeren van het vak ‘zelfvoorzienendheid’ op scholen? Dat zou de stap naar een locale economie, in balans met de locale ecologie, een stuk sneller naderbij brengen.
Volg het nieuwe en veelbelovende project van Daniel Crockett – Wildonomics – hier: www.danielcrockett.co.uk/wildonomics
In regencapes gehulde mensen stappen zwijgend uit de landrovers die van verschillende kanten zijn komen aanrijden. Het is koud. Zwarte wolken zeilen laag over ons heen, terwijl ver onder ons de Bushmans rivier traag en modderig voort stroomt. Daarachter strekt de wilde Afrikaanse natuur zich eindeloos ver uit. Op bezoek in een natuur reservaat in Zuid Afrika, ben ik getuige van een kleine indrukwekkende herdenking van drie, voor hun hoorn gedoode rinocerossen. Een jonge natuur onderzoeker confronteert ons met de feiten, en juist op dat moment openen zich de wolken en stort de hemel zich over ons uit, als grote koude tranen. De verpulverde hoorn wordt beschouwd als een status symbool om op de schoorsteenmantel van rijke Chinezen of Vietnamezen te prijken, en als een manelijk vruchtbaarheids symbool. Op de kleine witte kruisjes staan hun namen: Javan, Sumatran en Indish Rino, met daaronder de nummers van de vermoorde rinocerossen van de laatste vier jaar. 2010: 300; 2011: 448; 2012 verloor Zuid Afrika bijna twee rino’s per dag. 2013 zijn er meer dan 1000 vermoord. Dit jaar zijn het er voor zover nu bekend al 1007; er worden nu meer vermoord dan er worden geboren. In dit tempo zullen deze oeroude kolossen weldra niet meer op Aarde zijn.
Een luxe artikel gebaseerd op een treurig bijgeloof voor de een, onverklaarbaar voor degenen die zich deelgenoot voelen van de natuur. Voor hen wordt door de moord op deze nobele en vriendelijke dieren een stuk in henzelf gedood.
I am living without fats, without meat, without fish, but am feeling quite well this way. It always seems to me that man was not born to be a carnivore. ~ Albert Einstein.
Toen ik 16 was besloot ik om te stoppen met het eten van vlees. Voor mij was het destijds een logische stap. Immers, waarom dieren doden als je ook prima gezond kan leven zónder dat dat nodig is ? Nu, twintig jaar later, is dat voor mij nog steeds normaal én ik voel me nog altijd kerngezond. De bekende schrijver Jonathan Safran Foer schreef enkele jaren geleden het boek ‘Dieren Eten’, waarin hij zichzelf de vraag stelde: waarom eten we dieren ? En zouden we ze ook eten als we wisten hoe ze op ons bord terechtkomen ?
Die laatste vraag en daarop aansluitend ook in ogenschouw nemende wat de neveneffecten zijn van het eten van dieren, is wat steeds meer mensen van nu beweegt om op z’n minst te minderen met het eten van vlees (en zuivel).
Want wat is er aan de hand ? Uit steeds meer onderzoek blijkt dat weliswaar de inzet van alternatieve energiebronnen, elektrisch vervoer, slimme meters, LED verlichting of minder reizen met het vliegtuig een positief effect heeft op het de broeikasgassen in de atmosfeer, maar dat wat er op je bord ligt wel eens een veel groter effect kan hebben op het klimaat dan al deze dingen bij elkaar. Overigens berichtten de Verenigde Naties hier vier jaar geleden al over.
De recent uitgekomen documentaire Cowspiracy legt op overtuigende wijze bloot dat de 21e eeuws vlees- en zuivelindustrie een grote impact hebben op landdegradatie, ontbossing, Co2 en methaan-uitstoot en zoetwatervoorraden. Geen vlees eten, of op z’n minst minder, heeft daarom een erg gunstig effect op het welzijn van het leven op de planeet.
De Erasmus Universiteit in Rotterdam voegt daad bij woord wat betreft haar duurzaamheidsdoelen en lanceert daarom eind oktober de Meat Free Mondays, waarbij de cateraars op de universiteit vegetarische opties in de spotlights zetten. Op Wereldvoedseldag – 16 oktober – wordt Cowspiracy voor het eerst in Nederland getoond. Het Erasmus Paviljoen staat die avond geheel in het teken van de film, inclusief Q&A met de maker. Meer informatie over de vertoning, met inleiding door Klaas van Egmond – is hier te vinden.
Dus of je het nou eens bent Leonardo ‘my body will not be tomb for other creatures’ Da Vinci of niet, alleen al op basis van de milieu- en klimaatfeiten lijkt het mij noodzakelijk de cultuuromslag naar een dier-loos dieet te steunen. Gelukkig hebben we al de Vegetarische Slager en de Dutch Weed Burger om het de burger zo makkelijk mogelijk maken, immers: over smaak valt niet te twisten.
Dat het herstellen van natuur kan weet ik al sinds ik op het onderwerp afstudeerde in de Colombiaanse Andes. Het hangt eigenlijk af van drie dingen: betrokken en ondernemende mensen, de juiste kennis, en als je het schaalbaar wilt maken, van een brede economische onderbouwing. Hierover gaat de nieuwe VPRO-Tegenlicht documentaire Groen Goud 2, die op zondag 5 oktober 2014 te zien was op NPO 2.
Twee jaar geleden lieten de makers van Tegenlicht in Groen Goud 1 samen met de Chinese filmmaker John D. Liu zien dat het grootschalig herstellen van gedegradeerde natuur goed mogelijk is. In deze aflevering kijken ze naar de winst die dergelijke landschapsherstel projecten opleveren. De makers reisden af naar het platteland van Egypte, India en Spanje.
Samen met mijn collega’s ben ik bezig om een ander business model te maken om landschapsherstel voor alle partijen, zoals boeren, bedrijven, investeerders en natuurbeschermers te realiseren. Heb dat de ‘four returns benadering’ genoemd. In Tegenlicht zal ik daar wat meer over vertellen. Meer is te vinden op:http://tegenlicht.vpro.nl/afleveringen/2014-2015/groen-goud-2.html.